mieć szczęście
  • pani Hyży czy pani Hyża?
    25.05.2013
    25.05.2013
    Czy żona Grzegorza Hyżego (Grzegorza Hyży?) to Maja Hyża czy Maja Hyży? Występują w jednym z programów telewizyjnych i ich nazwisko nie jest odmieniane.
  • Słuchajcie Państwo…
    6.09.2002
    6.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Przeczytałam odpowiedź eksperta dotyczącą poprawności zwrotów typu: „Znajdziecie Państwo…”, „Pozwólcie Państwo…”, „Byliście Państwo…” etc. – i niestety nie czuję się usatysfakcjonowana. Po pierwsze, jest to analogiczne do „Kup pan cegłę” czy „Weź pan tę rękę”, czyli do zwrotów, no cóż, lumpenproletariackich. Po drugie – do „Pozwólcie (bądźcie, byliście etc.) towarzysze…”, czyli trąci stylem minionej epoki. Po trzecie, powstaje tu jeszcze problem interpunkcyjny – zgodnie z zasadą powinno się chyba rzeczownik w wołaczu wydzielić przecinkami („Możecie, państwo, zakupić ten artykuł w cenie promocyjnej” – brr…)?
    Bardzo proszę, by _zechcieli_ Państwo choć częściowo się ze mną zgodzić;-)

    Serdecznie pozdrawiam
    Olga Klecel
  • Tytuł tomiku poetyckiego

    3.10.2022
    3.10.2022

    Dzień dobry,

    mam zamiar wydać tomik poetycki. Moje pytanie dotyczy tytułu tomiku. Chciałbym, korzystając z wolności, która przysługuje piszącemu poezję, zatytułować tomik rozpoczynając od dwóch niewystępujących w języku polskim słów, ponadto zapisanych małymi literami np.: „sudo sudo”. Jeśli taki zapis jest niedopuszczalny, to chciałbym poznać wymogi formalne zapisu tytułu tomiku poetyckiego — jeśli takowe istnieją. Tomik poetycki jest właśnie najmniej dookreślony z formalnego punktu widzenia.

  • Bogaty

    16.04.2022
    16.04.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym się dowiedzieć jaka jest etymologia słowa bogaty i czy ma on związek z rzeczownikiem bóg.

    Z wyrazami szacunku

    Michał Sitarek

  • Byki i niedźwiedzie

    17.04.2022
    17.04.2022

    Szanowni Państwo,

    na giełdzie mamy dwa typy inwestorów: byki (ci, którzy liczą na wzrost kursów) i niedźwiedzie (ci, którzy grają na spadki). Jakiej użyć formy, mówiąc o nich? Przykładowo: Byki przewidywali hossę? czy Byki przewidywały hossę?


    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

    stała czytelniczka Poradni

  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • cudzysłów
    22.05.2007
    22.05.2007
    Szanowni Państwo,
    ostatnio słyszymy, jak różni mówcy swobodnie odmieniają cudzysłów na w cudzysłowiu. Coraz częściej dotyczy to również oficjalnych wypowiedzi w radiu i tv. Czyżby zapadły jakieś nowe ustalenia i teraz tak też można?
    B. Sz.
  • Gdzie diabeł mówi dobranoc
    31.01.2020
    31.01.2020
    Moje pytanie będzie krótkie: Skąd w języku polskim wzięło się powiedzenie Tam, gdzie diabeł mówi dobranoc? Przeszukałem internet nie jeden raz, szukając na nie odpowiedzi, dotąd bezowocnie. Może tutaj będę mieć więcej szczęścia?
  • Gutta fortunae…
    19.05.2003
    19.05.2003
    Mam takie małe pytanie. Mianowicie chciałabym sią dowiedzieć znaczenia tego oto wyrażenia: „guttafortunae prae dolio sapietiae”. Co prawda, dziwnie brzmi, ale nawet nie wiem w jakim jest to języku napisane. Jeżeli mógłby pan mi chociaż podpowiedzieć, gdzie mam znaleźć wytłumaczenie tego zadania.
    Dziękuję i proszę o szybką odpowiedź.
  • Jeszcze o pominiętym przecinku po zaimku który w zdaniu podrzędnym

    7.02.2017
    7.02.2017

    Szanowny Panie Doktorze,

    dziękuję za odpowiedź: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jeszcze-raz-w-sprawie-interpunkcji-zdania;17430.html. Mam jednak dysonans. Cytat ma charakter zalecenia, z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ortografia-maszyna-Turinga-problem-stopu-oraz-przecinek;17384.html wynika możliwość wyboru, z kolei prof. Kłosińska w odpowiedzi z 11 listopada w ogóle nie wspomniała o pomijaniu przecinka (choć wyraźnie o to zapytałem), co odebrałem jako brak takiej możliwości.

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego